Nadat Sheila Fish in 2013 een eerste groep reviewbegeleiders in Nederland had opgeleid, is in november 2015 – januari 2016 een tweede groep opgeleid. Daaraan namen ook de Nederlands supervisoren als trainers deel. De supervisoren vormen de schakel in het kwaliteitsbeleid tussen Engeland en Nederland. 

Sheila Fish hield op 5-11-2015 een lezing over de belangrijkste ontwikkelingen van Learning Together in Engeland de afgelopen jaren:

  • Een verbreding van de onderzochte incidenten van jeugd en gezinnen naar ouderen en naar het hele sociale domein.
  • Een verbreding van standaard reviews naar reviews op maat (qua omvang en verdieping). Daarbij wel de methodiek scherp in de gaten houdend.
  • Uitbreiding naar reviews van situaties, waarin geen incident heeft plaatsgevonden.
  • Veel aandacht voor een goede balans tussen het leerdoel van een review en de maatschappelijke wens tot accountability voor veiligheid, die altijd een grote rol speelt bij incidenten.


Sheila Fish benadrukte dat leren van incidenten in de eerste plaats een attitude/cultuur in een organisatie is, niet een product. De visie om van je fouten te leren raakt het hart van een organisatie. Dat gaat heel ver, tot organisatieontwikkeling en leiderschapsvisie toe. Daarom is het zo belangrijk dat bestuurders en managers ten volle achter de leervisie staan, zodat een veilige situatie ontstaat die reflectie op de moeilijke ervaringen mogelijk maakt in plaats van angst voor het moeten verantwoorden. In zo’n lerende cultuur kan het leereffect van een review breder worden dan één geïsoleerde casus. Het allerbelangrijkste van leerreviews is echter om te beschikken over uitstekende reviewbegeleiders. Sheila Fish besteedt dan ook veel aandacht aan de selectie en training daarvan.

Bij onderzoeken naar ernstige incidenten moet dus een verantwoorde balans zijn tussen ‘leren’ en ‘rekenschap’. Daarvoor heeft hoofdinspecteur G. Tielen het veld opgeroepen om veldnormen te ontwikkelen. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan dat de instellingen in een bepaalde casus nadrukkelijk de verantwoordelijkheid voor een leerreview willen nemen, dat die wordt uitgevoerd door een erkende reviewbegeleider en dat gewerkt wordt volgens een vaststaande en controleerbare methodiek. Die criteria zouden dan vastgelegd moeten worden in veldnormen. De rol van de Inspectie bij een incident kan dan zijn om aan de hand van de veldnormen te besluiten om (nog) geen eigen onderzoek te doen, maar de uitkomsten van een leerreview af te wachten.
Het voornemen is om zulke veldnormen in de loop van 2016 te ontwikkelen.